Niet eens genomineerd

Pas op 12 januari zal Sportspress.be (de Belgische Beroepsbond van Sportjournalisten) de Belgische Sportman en Sportvrouw van 2024 bekendmaken *. Dat het geen bokser zal zijn, is niet meer dan normaal. Aan toppers als wielrenner Remco Evenepoel of zevenkampster Nafi Thiam kan op dit moment geen Belgische pugilist tippen, maar dat er zelfs geen enkele bokser officieel genomineerd was, laat toch een wrange smaak na.

Bokser & Bokster 2024

De longlists van Sportspress.be werden samengesteld op advies van specialisten en was niet limitatief. Als een stemgerechtigde er nog een naam aan toe wilde voegen, dan kon hij dat gerust doen. Of iemand er nog een bokser of bokster aan toegevoegd heeft, weten we niet, maar dat er bij de specialisten geen boksliefhebbers zaten, is wel duidelijk. Zij vonden geen enkele bokser of bokster de moeite waard om aan de toch wel lange lijst van genomineerden toe te voegen. Lang, want 21 namen bij de mannen en 17 bij de vrouwen. Toegegeven, het is altijd wat appels met peren vergelijken, maar er zijn toch criteria genoeg voorhanden om enige logica in de vergelijking aan te brengen. Zo eindigde Victor Schelstraete op de Spelen in Parijs net als genomineerd judoka Matthias Casse op een vijfde plaats in de eindstand. Ook Oshin Derieuw eindigde vijfde en dat is toch een pak beter dan pakweg genomineerd golfster Manon De Roey (29ste). En het argument dat boksen zo'n kluwen is, dat een kat er haar eigen jongen niet in terugvindt, is zeker valabel, maar de autosport bijvoorbeeld blinkt evenmin uit in eenduidigheid. Dus had wereldkampioen lichtzwaar bij de IBO Yves Ngabu ook tussen de genomineerden moeten staan. Maar nee, geen Schelstraete, geen Derieuw en al evenmin Ngabu. Laat staan dat er iemand zou hebben gedacht aan Femke Hermans, bestolen in Atlanta, of Delfine Persoon, nog steeds de nummer één in het superpluim bij de vrouwen. Kijkt u er Boxrec maar eens op na. Of doe dat toch maar niet, want volgens die klojo's heeft Jean-Pierre Coopman wel tegen Muhammad Ali gebokst, maar nooit om de wereldtitel in het zwaargewicht. Records bijhouden is een zaak, de geschiedenis herschrijven doen ze maar beter niet.

Maar geen man of vrouw overboord. Als Sportpress de boksers terzijde schuift, dan kiezen we zelf de bokser en bokster van het jaar. Dit zonder onderscheid te maken tussen Olympisch boksen en profboksen, want profboksers kunnen tegenwoordig ook Olympisch boksen. Het voorbije jaar waren het toch de Olympiërs die met het meeste ringlicht gingen lopen. Voor het eerst sinds Abdel Wahhabi op de Spelen van Barcelona in 1992, had België weer deelnemers aan het Olympisch bokstornooi. Drie zelfs en voor het allereerst was daar een vrouw bij. Weltergewicht Oshin Derieuw (-66kg) won in haar eerste kamp op punten van de Kaapverdische Ivanusa Moreira maar diende in de kwartfinales haar meerdere te erkennen in de Chinese wereldkampioene Yang Liu. Kwartfinalist, dat is gelijk aan een vijfde plaats en dat geeft recht op een Olympisch diploma. Zwaargewicht Victor Schelstraete (-92kg) heeft ook zijn Olympisch diploma op zak. In de eerste ronde op punten gewonnen van Ato Plodzicki-Faoagali uit Samoa en daarna verloren van de Cubaanse Spanjaard Enmanuel Reyes. Ook vijfde dus. Pluimgewicht Vasile Usturoi (-57kg) verloor zijn eerste wedstrijd tegen de Australiër Charlie Senior en bleef zonder diploma achter.
Zowel voor Derieuw als Schelstraete was er meer dan alleen maar die vijfde plaats en dat diploma op de Olympische Spelen. Derieuw won in februari in het Spaanse La Nucia het gerenommeerde Boxam-tornooi en Schelstraete kwalificeerde zich in Bangkok, Thailand voor de Spelen. Zijn overwinning in de beslissende wedstrijd tegen de Fransman Soheb Bouafia is een van de allerstrafste prestaties uit de geschiedenis van het Belgisch boksen. Dus om al de hierboven opgesomde wapenfeiten verkiezen we Oshin Derieuw tot bokster en Victor Schelstraete tot bokser van het jaar 2024.

Hal

Vorig jaar gingen we van start met de Belgian Boxing Hall of Fame. Tot de eerste lichting van deze heldenhal behoorden de boksers Cyriel Tarzan Delannoit, Jos Vissers en Freddy De Kerpel, trainer Rony Van Eesvelde en journalist Roland Lebuf. We hadden er toen nog op gehoopt dat er zich rond die Hal een comité zou vormen dat één keer per jaar naar eer en geweten en na wijs beraad een aantal bijzonder verdienstelijke figuren uit de bokswereld zou toevoegen aan deze nationale pugilistieke eregalerij. Zover is het helaas nog niet gekomen. Maar wat niet is, kan nog komen en mag vooral geen reden zijn om voor 2024 de Hal niet verder uit te breiden. Zie hier de lichting van 2024. Er zijn drie grote categorieën: boksers, begeleiders en waarnemers. We beginnen met de boksers, dat spreekt voor zich.

Het was vorig jaar precies een eeuw geleden dat Luikenaar Jean Delarge (1906-1977) op de Olympische Spelen in Parijs de gouden medaille won in het weltergewicht. De enige Belgische Olympische bokskampioen uit de geschiedenis en nog steeds de allerjongste Belgische Olympische kampioen. Redenen ten over om hem op te nemen in onze Hall of Fame.

Onze grote hoop voor de Olympische Spelen van Amsterdam 1928 was ook een weltergewicht: Antwerpenaar Gustaaf Roth (1909-1981), zilver op het EK van 1927 in Berlijn. Maar dat zilver had goud moeten zijn en teleurgesteld over die tweede plaats, wachtte hij de Spelen niet af en werd hij meteen prof, 135 kampen lang, van 1927 tot 1945. 111 gewonnen, slechts elf keer verloren en twaalf maal onbeslist. Europees kampioen welter, midden en halfzwaar en in die laatste gewichtsklasse zelfs wereldkampioen bij de IBU. De grootste boksbelg uit de geschiedenis. Mag dus niet ontbreken in de Hal, ook al kennen alleen de sporthistorici en sportliefhebbers van een zekere leeftijd hem nog.

Wel nog door iedereen gekend is zwaargewicht Jean-Pierre Coopman (°1948). Op 20 februari 1976 in San Juan, Puerto Rico om de wereldtitel tegen Muhammad Ali gebokst. Eruit getikt door de Allergrootste in ronde vijf, maar sindsdien geen dag meer zonder Ali. Het meest onwaarschijnlijke en beroemdste gevecht in de annalen van de Belgische bokssport. Een jaar na Ali nog Europees kampioen zwaargewicht geworden, maar die prestatie wordt geheel en al overschaduwd door zijn ontmoeting met Ali.

In de Hal is gelukkig ringlicht genoeg en in dat licht hoort ook Jean-Marc Renard (1956-2008) te staan. Misschien wel de laatste boksbelg, want zowel in Vlaanderen als Franstalig België razend populair. Ook razend in de ring. Europees kampioen pluim en superpluim en wie herinnert zich zijn moedig gevecht om de wereldtitel WBA tegen Antonio Esparragoza niet? Verloren door knock-out in de zesde ronde maar hart getoond in wat zijn allerlaatste kamp bleek te zijn.

In de categorie van de begeleiders twee mannen die dit jaar veel te vroeg van ons zijn heengegaan: official Willy De Groof en promotor/manager Claude Van den Heede.

Willy De Groof (1956-2024) was jarenlang algemeen secretaris van zowel de Vlaamse Boksliga als de Koninklijke Belgische Boksbond. Man van tientallen vergunningen, van duizenden uitslagen, van de weging en de juiste handschoenen, van met of zonder helm, van betaling en vergoeding. Altijd bereid, altijd paraat, een onvermoeibare werker die steeds meer gemist wordt.

Claude Van den Heede (1952-2024) was manager van menig bokser, maar vooral de geestelijke vader van het Gents Boksgala. 32 Rondes met boksers als Jean-Pierre Bauwens en Sasha Yengoyan in de hoofdrol. Een monument dat ook na zijn dood blijft bestaan.

Laatste in de rij is een man die zowel in de categorie van de begeleiders als in die van de waarnemers thuishoort. Jef Van Driessche (°1942), afkomstig uit de atletiek, was trainer van BC Zele en ging als coach tweemaal naar de Olympische Spelen. Veertig jaar lang gaf hij op de openbare omroep commentaar bij het boksen. In de jaren '90 was hij de stem van het boksmagazine Fight of The Night.

Zeven verkozenen voor de lichting van 2024, dat kan volstaan. Wie suggesties heeft voor de lichting van volgend jaar, mag ons die ten allen tijde bezorgen.

Kunst & Media

De bokssport zou de Noble Art niet zijn, als ze zich niet zou inzetten voor de bevordering van de pugilistieke kunsten. Om die reden verkiezen we vanaf nu ook een Belgisch affiche en foto van het jaar. Er is ook een meer algemene mediaprijs die de kunst niet uitsluit maar zich niet noodzakelijk beperkt tot die kunst. Die mediaprijs kan zowel een boek, een film of een speciaal event zijn, zolang het maar de Belgische bokssport onder het ringlicht brengt. Net als bij onze Hall of Fame was het de bedoeling dat een comité deze vereremerkingen zou toekennen en dat zelfs het grote publiek zijn keuze zou mogen maken, maar ook hier is het voorlopig een eenmanszaak gebleven. Geen reden tot uitstel evenwel, want het zou zonde zijn om nu niet te belonen wie het al verdient. Dus hier de winnaars.

We beginnen met de mediaprijs. Die gaat naar Local Heroes, de tentoonstelling die het voorbije jaar gedurende vier maanden (van begin februari tot eind mei) museum MIMA in Molenbeek omtoverde in een tempel van boksen en kunst en dit in interactie met de bezoeker.**

Een eervolle vermelding in deze categorie gaat naar La boxe fait son cinéma, het boek van Marc Duvinage, waarin cinema en de Belgische bokssport elkaar in foto's ontmoeten.

De tentoonstelling is voorbij, het boek is nog steeds te koop in de betere (Franstalige) boekhandel of kan online besteld worden (https://chronica-shop.be/products/la-boxe-fait-son-cinema).

En dan de foto van het jaar. We hebben er honderden gezien, maar het was vooral het werk van de jonge fotograaf Noah Beaujean dat ons raakte. Zonder echt te raken, want het ging hem niet om de muilperen en het daaruit volgende opspattende zweet, snot en bloed. Nee, bij hem verstilde momenten uit de hevigheid, prachtige kleuren die doen denken aan zwart-wit, geweldige rope-a-dope, de functionele schoonheid van de ringtouwen. We hebben er één foto uitgekozen, eentje met scheidsrechter Jean Houblon aan het telraam tijdens de Vlaamse kampioenschappen Olympisch boksen, maar bekijk bij gelegenheid zeker ook eens de andere foto's in de portfolio van Noah Beaujean.

En zo zijn we toegekomen aan de laatste prijs van 2024: de affiche van het jaar. België kan zich op boksgebied beroemen op een rijke, ooit wereldvermaarde traditie in de affichekunst. Daar zit de laatste decennia, mede door toedoen van de steeds haastiger tijden en de digitalisatie, serieus de klad in. De pareltjes zijn zeldzaam geworden, maar ze zijn er nog. De affiche voor de finales van de Belgische kampioenschappen Olympisch boksen in Mons was er zo eentje. Met het Palais des Congrès (en niet Congrés) op de voorgrond en uithangbord Victor Schelstraete in actie op de achtergrond. Bijzonder geslaagd.

Ziezo, de prijzen en eretekens voor 2024 zijn verdeeld, proficiat aan de laureaten. Bij leven en welzijn delen we er volgend jaar opnieuw uit. Hopelijk beslist tegen die tijd een heuse jury over de prijsbeesten.

+++

* Intussen is het Sportgala alweer even geleden. Sportman werd wielrenner Remco Evenepoel, sportvrouw zevenkampster Nafi Thiam. Een voor de hand liggende, terechte keuze. Uit de volledige uitslag bleek dat de sportpers bij de mannen nog enkele namen aan de lijst genomineerden had toegevoegd, maar ook daar zat geen enkele bokser bij. Victor Schelstraete was wel een opgemerkte gast op het gala en mocht de trofee voor belofte van het jaar overhandigen aan wielrenner Jarno Widar.

** Tijdens het schrijven van dit artikel vernamen we dat het MIMA definitief de deuren heeft gesloten. Te weinig bezoekers, te zware financiële verliezen.